[TOP 15+] Sâu bệnh trên cây ăn quả & cách phòng trừ hiệu quả

Cây ăn quả là nhóm cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao, nhưng cũng dễ bị ảnh hưởng bởi sâu bệnh hại. Để đảm bảo năng suất và chất lượng nông sản, bà con cần nắm rõ các loại sâu bệnh phổ biến và có giải pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả. Bài viết dưới đây kỹ sư nông nghiệp của Bio Việt Nam sẽ tổng hợp lại các sâu bệnh trên cây ăn quả và giải pháp hữu hiệu. 

Các loại sâu bệnh hại trên cây ăn quả

Các loại sâu bệnh hại trên cây ăn quả nếu không phòng trừ kịp thời sẽ khiến cây ăn quả bị bệnh. Giai đoạn đầu của sâu bệnh có thể ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng của cây trồng. Nhưng nếu để lâu có thể khiến cây trồng khô héo dần và chết. 

Sâu đục quả, ruồi đục quả

• Dấu hiệu nhận biết: Quả bị thủng lỗ nhỏ li ti, có chất nhầy hoặc phân sâu. Quả rụng sớm, khi bổ ra thấy sâu non đang ăn bên trong.
  
• Thuốc đặc trị: Dùng các loại thuốc chứa hoạt chất Spinosad (Ví dụ: Success 480SC) hoặc Emamectin benzoate (Abamectin 1.8EC) với liều lượng 10 – 20ml/16 lít nước. Kết hợp bẫy sinh học để kiểm soát ruồi.
  

Bọ xít xanh

• Dấu hiệu nhận biết: Chích hút lá, chồi non và quả non, gây héo chồi, quả biến dạng, giảm năng suất.
  
• Thuốc đặc trị: Dùng thuốc chứa hoạt chất Dinotefuran hoặc Thiamethoxam (ví dụ: Actara 25WG) với liều lượng 1 – 2g/8 lít nước. Phun định kỳ vào sáng sớm hoặc chiều mát.
  

Rệp

• Dấu hiệu nhận biết: Tập trung ở mặt dưới lá, cành non. Tiết mật gây nấm bồ hóng, làm giảm quang hợp.
  
• Thuốc đặc trị: Dùng Imidacloprid hoặc Pymetrozine. Liều lượng 5ml/16 lít nước, lặp lại sau 7 – 10 ngày nếu mật độ rệp cao.
  

Sâu vẽ bùa

• Dấu hiệu nhận biết: Lá cây có đường vẽ ngoằn ngoèo như vết mực, do sâu non ăn phần mô lá.
  
• Thuốc đặc trị: Sử dụng Abamectin hoặc Emamectin benzoate (ví dụ: Reasgant 5WG, Tập kỳ 5WG) với liều lượng 5 – 10g/16 lít nước.
  

Rầy chổng cánh

• Dấu hiệu nhận biết: Là môi giới truyền bệnh vàng lá gân xanh. Chúng chích hút chồi non, gây cong lá, cây sinh trưởng kém.
  
• Thuốc đặc trị: Dùng Thiamethoxam hoặc Buprofezin. Phun ướt đều tán lá, liều lượng 1 – 2g/8 lít nước, kết hợp với thuốc trừ vi khuẩn nếu phát hiện cây nhiễm bệnh.
  

Nhện đỏ

• Dấu hiệu nhận biết: Gây vàng lá, lá rụng sớm, xuất hiện lớp mạng mỏng. Mật độ cao gây mất năng suất nghiêm trọng.
  
• Thuốc đặc trị: Dùng thuốc chứa hoạt chất Abamectin, Fenpyroximate hoặc Etoxazole. Liều dùng 5 – 8ml/16 lít nước, luân phiên các loại thuốc để tránh kháng thuốc.
  

Câu cấu

• Dấu hiệu nhận biết: Sâu non ăn phần cuống trái, làm rụng quả sớm. Trưởng thành có dạng cánh cứng, màu nâu đen.
  
• Thuốc đặc trị: Dùng Cypermethrin hoặc Permethrin. Phun vào thời điểm câu cấu bắt đầu xuất hiện, liều lượng theo khuyến cáo trên bao bì.

Các loại sâu bệnh hại trên cây ăn quả

Với bà con nông dân trồng cây ăn quả sẽ không còn xa lạ với các loại sâu bệnh hại như: bệnh thán thư, bệnh vàng lá thối rễ, bệnh thối hoa, bệnh xì mủ, thối trái…Tuỳ vào từng loại bệnh bà con có phương pháp trừ bệnh phù hợp.  

Bệnh thán thư

• Định nghĩa: Là bệnh do nấm Colletotrichum spp. gây ra, phát triển mạnh khi thời tiết ẩm, mưa nhiều.
  
• Triệu chứng: Lá, quả và cành xuất hiện các đốm nâu, tròn, lõm vào, sau đó khô và lan rộng.
  
• Cây thường bị: Xoài, vải, nhãn, cam, chanh, thanh long, ổi.
  
• Biện pháp xử lý:
  
  • Cắt bỏ lá, quả bệnh.
    
  • Phun thuốc gốc đồng (Copper Hydroxide), Mancozeb, Azoxystrobin hoặc Difenoconazole định kỳ 7–10 ngày/lần khi có dấu hiệu bệnh.
    

Bệnh vàng lá thối rễ

• Định nghĩa: Do nấm Fusarium spp. và Phytophthora spp. gây hại ở rễ, làm giảm khả năng hút nước và dinh dưỡng.
  
• Triệu chứng: Lá vàng từ chóp vào, rễ thối đen, thân mềm, cây héo dần và chết.
  
• Cây thường bị: Sầu riêng, cam quýt, bưởi, măng cụt, mãng cầu.
  
• Biện pháp xử lý:
  
  • Đào rãnh thoát nước, không để gốc bị ngập úng.
    
  • Trộn đất với Trichoderma, bón phân hữu cơ hoai mục.
    
  • Dùng thuốc có hoạt chất Metalaxyl, Fosetyl-Al để tưới vào gốc theo chỉ dẫn.
    

Bệnh thối hoa

• Định nghĩa: Bệnh do nấm Botrytis cinerea, Phomopsis spp. gây ra, làm thối cụm hoa trong giai đoạn phân hóa hoặc nở hoa.
  
• Triệu chứng: Hoa chuyển màu nâu, đen và rụng sớm, cụm hoa teo lại, không đậu quả.
  
• Cây thường bị: Nhãn, vải, chôm chôm, xoài, sầu riêng.
  
• Biện pháp xử lý:
  
  • Phun phòng bằng thuốc gốc Chlorothalonil, Propineb hoặc Mancozeb trước và trong giai đoạn ra hoa.
    
  • Tỉa cành thông thoáng, tránh ẩm độ cao.
    

Bệnh xì mủ, thối trái

• Định nghĩa: Do nấm Phytophthora spp. hoặc vi khuẩn gây ra, làm rỉ mủ ở thân, cành và quả.
  
• Triệu chứng: Quả bị chảy nhựa, có mùi hôi, phần bị thối lan dần và làm rụng quả. Vỏ trái có vết thâm mềm, ướt.
  
• Cây thường bị: Sầu riêng, cam, bưởi, mít.
  
• Biện pháp xử lý:
  
  • Cắt bỏ quả, cành nhiễm bệnh.
    
  • Phun thuốc gốc đồng, Fosetyl-Al, Metalaxyl; dùng vôi rắc gốc và tạo rãnh thoát nước.
    

Bệnh mốc sương

• Định nghĩa: Bệnh do nấm Phytophthora infestans gây ra, lây lan nhanh trong điều kiện mưa kéo dài.
  
• Triệu chứng: Lá xuất hiện đốm nâu xám có quầng nước, mặt dưới có mốc trắng, lá rụng hàng loạt.
  
• Cây thường bị: Cà chua, khoai tây, cam quýt, nho, dâu.
  
• Biện pháp xử lý:
  
  • Phun thuốc Dimethomorph, Mancozeb, hoặc Metalaxyl.
    
  • Trồng với mật độ hợp lý, tỉa cành tránh ẩm ướt.
    

Bệnh ghẻ nhám

• Định nghĩa: Là bệnh do nấm Elsinoë spp. gây ra, làm tổn thương lớp vỏ quả và lá, ảnh hưởng đến mẫu mã.
  
• Triệu chứng: Vết sần, vết lồi nhỏ, có màu nâu hoặc xám sẫm, quả bị biến dạng.
  
• Cây thường bị: Cam, chanh, bưởi, quýt.
  
• Biện pháp xử lý:
  
  • Phun thuốc gốc đồng, Zineb, Mancozeb vào giai đoạn quả non.
    
  • Vệ sinh vườn, tỉa cành, bón cân đối dưỡng chất.
    

Bệnh vàng lá gân xanh (Greening)

• Định nghĩa: Do vi khuẩn Candidatus Liberibacter asiaticus gây ra, lây qua rầy chổng cánh. Là bệnh không có thuốc trị.
  
• Triệu chứng: Lá vàng loang lổ, gân còn xanh, lá nhỏ cong, quả ít hạt và chua bất thường.
  
• Cây thường bị: Cam, chanh, quýt, bưởi – đặc biệt là các giống cây có múi.
  
• Biện pháp xử lý:
  
  • Nhổ bỏ cây bệnh, phòng trừ rầy chổng cánh bằng thuốc Thiamethoxam, Imidacloprid.
    
  • Dùng cây giống sạch bệnh, trồng cách ly và chăm sóc đúng quy trình.
    

Bệnh đốm đen

• Định nghĩa: Do nấm Guignardia citricarpa gây ra, thường phát triển trong điều kiện ẩm cao, gây hại mạnh trên lá và quả.
  
• Triệu chứng: Xuất hiện các đốm nhỏ màu nâu, đen trên lá và quả, sau đó lan rộng thành vết hoại tử.
  
• Cây thường bị: Cam, quýt, chanh, nho.
  
• Biện pháp xử lý:
  • Phun thuốc Difenoconazole, Azoxystrobin hoặc Copper Oxychloride.
    
  • Tăng cường cắt tỉa, vệ sinh vườn, hạn chế tưới phun trong mùa mưa.
    

Dinh dưỡng tối ưu cho cây ăn quả sai hoa, đậu quả

Bên cạnh việc phòng trừ sâu bệnh, dinh dưỡng đóng vai trò quyết định đến khả năng ra hoa, đậu quả và chất lượng nông sản. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm chuyên dùng cho cây ăn quả. 

Dưới đây là 3 loại phân bón cho cây ăn trái có đủ dinh dưỡng, tăng sức đề kháng, ít sâu bệnh. Nhờ vậy, giúp các loại cây ăn trái tăng năng suất, chất lượng. 

Siêu vọt đọt, bung chồi

SIÊU VỌT ĐỌT BUNG CHỒI là giải pháp dinh dưỡng tối ưu giúp cây trồng phát triển vượt trội, kích thích mạnh mẽ quá trình đâm chồi, bung đọt, đồng thời cải thiện sức sống của cây sau thu hoạch, giúp cây phục hồi nhanh chóng và phát triển toàn diện.

• Thành phần chính: Organic Master 22% (bao gồm Amino Axit, Fulvic…) kết hợp với Đạm, lân, Kali, canxi, magie, Amino Axit & Fulvic…
  
• Cách dùng: Phun giai đoạn cây sau thu hoạch hoặc trước khi ra hoa 2 – 3 tuần.
  

Siêu tạo mầm hoa

SIÊU TẠO MẦM HOA – X2 Sức Mạnh Bio Chitosan là một sản phẩm chuyên dùng để kích bật mầm hoa và thúc đẩy quá trình ra hoa đồng loạt. Với thành phần chính là Chitosan, được biết đến như một loại “vắc xin tự thân” cho cây trồng, sản phẩm này không chỉ giúp cây trồng phát triển mạnh mẽ mà còn nâng cao chất lượng và năng suất của nông sản.

• Thành phần: Thành phần chính của Siêu tạo mầm hoa gồm: Đạm, lân hữu hiệu kết hợp Chitosan, Amino axit và vi lượng, tăng cường hiệu quả cho cây trồng ra hoa, đậu quả.
  
• Cách dùng: Sử dụng trước khi ra hoa 15 – 20 ngày, kết hợp với tỉa cành, xiết nước.
  

Organic Andu Bio

ORGANIC ANDU BIO là dòng phân bón hữu cơ, cung cấp đầy đủ chất hữu cơ cùng các nguyên tố đa lượng, trung lượng đảm bảo dinh dưỡng trọn vẹn cho cây trồng từ giai đoạn bắt đầu ra hoa cho đến khi quả và thu hoạch. Ngoài ra, sản phẩm còn bổ sung humic, fulvic để đảm cho bộ rễ phát triển khỏe mạnh và giúp đất luôn tơi xốp trong giai đoạn về đích của cây trồng.

• Thành phần: Chất hữu cơ, kali trắng, Bo, sắt, đồng, mangan, Molipden, kẽm, P2O5…
• Cách dùng: Dùng rải gốc hoặc hòa nước tưới định kỳ mỗi tháng 1 lần.

Super lân – canxi – bo – kẽm

SUPER LÂN CANXI BO KẼM và Organic Bio Allicin là hai sản phẩm hữu ích trong việc cung cấp dưỡng chất cho cây trồng và tăng cường quá trình hấp thụ.

• Công dụng: Chống rụng hoa, trái non; tăng đậu quả; nuôi trái lớn nhanh, đều mã, chống nứt và thối trái.
  
• Thành phần chính: Chất hữu cơ, Bo, canxi…
• Cách dùng: Phun định kỳ từ trước khi ra hoa đến khi trái đạt kích thước trung bình.

Bà con cần kỹ sư nông nghiệp của Bio tư vấn chi tiết về các sản phẩm cũng như cách chăm sóc, bón phân cho cây ăn trái đúng kỹ thuật. Mời bà con liên hệ HOTLINE BIO VIỆT NAM: 087 633 8197

Kết luận:
Việc nhận diện và xử lý kịp thời sâu bệnh hại là yếu tố then chốt trong sản xuất cây ăn quả bền vững. Bên cạnh đó, kết hợp chế độ dinh dưỡng tối ưu và canh tác khoa học sẽ giúp cây khỏe mạnh, cho năng suất cao và nâng cao chất lượng nông sản.