Sâu bệnh hại vải nhãn phải làm sao?

Vải và nhãn là hai loại cây ăn quả phổ biến tại Việt Nam. Tuy nhiên, nếu không quản lý sâu bệnh tốt, cây sẽ suy yếu, quả mất chất lượng và sản lượng giảm mạnh. Bài viết dưới đây kỹ sư nông nghiệp của Bio Việt Nam sẽ giúp bà con nông dân nhận diện, phòng trừ sâu bệnh hại vải nhãn hiệu quả, tiết kiệm. 

Nhóm bệnh hại thường gặp trên cây vải

Sâu bệnh hại trên vải nhãn thường do nấm bệnh hoặc sâu bệnh hại ở các giai đoạn sinh trưởng và phát triển. Đặc biệt, là giai đoạn ra hoa đậu trái. Nếu bà con không trừ kịp thời sẽ ảnh hưởng đến chất lượng, năng suất mùa vải. 

Bệnh sương mai trên quả vải

Dấu hiệu

• Xuất hiện đốm nâu xám trên quả giai đoạn quả chín chuẩn bị thu hoạch. Sau đó lan rộng, có mốc trắng trong điều kiện ẩm.
• Trong giai đoạn này nếu trời thường xuyên mưa, sáng nhiều sương, nhiệt độ trong khoảng 25-27 độ C thì tỉ lệ nhiễm bệnh ở quả rất lớn.

XEM THÊM:

1. Nguyên nhân khiến vải, nhãn rụng trái non và giải pháp hữu hiệu
2. Chăm Sóc Cây Nhãn – Vải Giai Đoạn Ra Hoa, Đậu Quả, Quả Non

Cách phòng trừ:

• Tỉa cành thông thoáng, tránh vườn quá rậm.

Thuốc đặc trị:

• Metalaxyl 8% + Mancozeb 64% (Ridomil Gold 68WP): 25–30g/8 lít nước.
• Propineb 70% (Antracol 70WP): 20–30g/8 lít nước.

• Phun 2 lần cách nhau 7–10 ngày khi thời tiết ẩm ướt kéo dài.

Bệnh mất màu quả vải

Dấu hiệu

• Với vải thông thường thì màu quả đỏ tươi, nhãn có màu nâu xám đồng nhất. Nhưng với những quả nhiễm bệnh, quả không đỏ đều, chuyển nâu nhạt, không đạt chất lượng thương phẩm. 

• Nếu không điều trị kịp thời nấm bệnh sẽ xâm nhập vào thịt quả khiến thịt quả bị sần, thối.
  

Cách phòng trừ:

• Cân đối dinh dưỡng, hạn chế phân đạm, bổ sung vi lượng.

Thuốc gợi ý:

• • Axit Humic kết hợp Bo, Zn (như Grow More BoZn, 10ml/8 lít nước).
  • Dùng thêm Calcium Boron dạng lỏng: 5–10ml/8 lít nước để tăng màu và cứng vỏ.
• Phun định kỳ 10–15 ngày/lần từ giai đoạn quả phát triển đến trước chín 20 ngày.
  

Bệnh nứt quả vải

Dấu hiệu

• Nguyên nhân gây bệnh nứt quả vải do sinh lý. Dấu hiệu nhận biết là: quả chín bị nứt vỏ, có nước rỉ ra.
• Nếu bà con bón phân muộn, không cân đối, lượng nước không đủ sẽ khiến vải nứt quả đồng loạt. 

Cách phòng trừ:

• Tưới nước hợp lý, không tưới dồn dập sau hạn.

Phân bón hỗ trợ:

• • Silic (Si): Giúp vỏ quả cứng và đàn hồi, phun 5ml/8 lít.
  • Canxi nitrat (CaNO₃): 5–10g/8 lít nước.
    
• Có thể kết hợp bao trái từ khi quả có đường kính 2–3 cm.
  

Bệnh ký sinh trên quả vải

Dấu hiệu

• Xuất hiện đốm đen, vết thối, thường do nấm hoặc vi khuẩn trên thân, cành do địa y bám vào. Địa y sẽ hút hết chất dinh dưỡng khiến cây không đủ chất dinh dưỡng nuôi cây, quả.
• Tình trạng bệnh nghiêm trọng sẽ khiến cây khô héo và chết dần.
  

Cách phòng trừ:

• Cắt bỏ cành, thân cây, quả bệnh, tiêu hủy kịp thời để ký sinh không kịp lây lan. 
• Thuốc đặc trị:
  • Copper hydroxide 77% (Kocide 77WP): 20–30g/8 lít nước.
  • Chitosan 10% (thuốc sinh học): 10–15ml/8 lít nước, an toàn cho quả.
• Phun 1–2 lần cách nhau 7 ngày.

Bệnh sém mép lá

Dấu hiệu

•  Mép lá khô, quăn lại, vết bệnh sẽ dần khiến lá chuyển vàng và khô. 
• Nếu bà con không phòng trừ bệnh kịp thời sẽ khiến cây vải bị lây lan rất nhanh. 

Cách phòng trừ:

• Tránh bón quá nhiều đạm, bổ sung hữu cơ và vi lượng.
• Thuốc bổ trợ:
  • Amino acid + Ca + Mg + Zn (dạng nước): 10–15ml/8 lít nước.
  • Nếu do nấm: dùng Validamycin 5% (Validacin 5L): 15ml/8 lít nước.

Nhóm sâu bệnh hại trên cây vải

Sâu bệnh hại trên vải nhãn thường xuyên là nhóm: sâu đo, sâu róm, sâu đục quả, bọ xít, rệp…Tuỳ vào từng loại sâu bệnh hại trên vải nhãn mà bà có sử dụng loại thuốc đặc hiệu. 

Sâu đo, sâu róm, sâu đục quả

Dấu hiệu

• Nhóm sâu này chủ yếu gây hại khi cây ra lộc, hoa và giai đoạn hình thành quả (từ cuối tháng 1 đến giữa tháng 4). 
• Sâu non cắn lộc non, cắn cuống hoa khiến cuống hoa rụng. Đến giai đoạn có quả thì tiếp tục cắn cuống quả khiến trái non rụng nhiều, giảm năng suất. 

• Cách phòng trừ:
  • Thu gom quả hại, tỉa cành, vệ sinh vườn cho thông thoáng, hạn chế sâu bệnh cư trú. 
  • Thuốc đặc trị:
    • Emamectin Benzoate 5% (Proclaim 5WG): 2g/8 lít nước.
    • Bacillus thuringiensis (Bt) (Dipel 6.4 DF): 5g/8 lít nước.
  • Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, 7 ngày/lần khi có sâu non.

Bọ xít hại hoa

Dấu hiệu

• Giai đoạn nhãn, vải nở hoa, đậu quả thì bọ xít non và bọ xít trưởng thành tập trung tại các chùm quả non để chích hút nhựa. 
• Khiến hoa rụng, quả non bị dị dạng và rụng hàng loạt 

Cách phòng trừ

• Dùng bẫy đèn vào ban đêm để bắt bọ xít 

Thuốc đặc trị:

• • Thiamethoxam 25% WG (Actara 25WG): 1–2g/8 lít nước.
  • Imidacloprid 20% SL: 5ml/8 lít nước.
• Phun 1–2 lần trong giai đoạn nở hoa, cách nhau 10 ngày.
  

Rệp muội, rệp sáp, rệp kim

Dấu hiệu

• Rệp tập trung dưới lá, thân non; lá xoăn, cây suy yếu, có nấm bồ hóng chủ yếu chích hút hoa và quả non. 
• Nấm bóng hồng hay còn gọi là muội đen khiến nhãn vải giảm màu sắc vỏ, ruột quả thì bị thối, nấm đen.
  

Cách phòng trừ:

• • Dùng vòi nước mạnh xịt rửa hoặc pha nước xà phòng loãng.
    

Thuốc đặc trị:

• • • Chlorpyrifos Ethyl 50% + Cypermethrin 5% (Dragon 585EC): 10ml/8 lít nước.
    • Dầu khoáng (SK Enspray 99EC): 20–25ml/8 lít nước, an toàn sinh học.

Nhóm sâu đục quả

Dấu hiệu

• Nhóm đục quả thường gây bệnh trên vải nhiều hơn trên nhãn. Quả bị đục lỗ nhỏ, bên trong có sâu non khiến quả non bị rụng hàng loạt. 
• Giai đoạn quả vải chín thường đục quả ở phần cuốn và tiết phân đen ảnh hưởng đến chất lượng và mẫu mã của quả. 

• Cách phòng trừ:
  • Bao trái, vệ sinh vườn, thu gom quả rụng.
  • Thuốc đặc trị:
    • Spinosad 45% SC (Success 480SC): 3ml/8 lít nước.
    • Indoxacarb 15% EC (Avaunt 150EC): 4ml/8 lít nước.
  • Phun sau đậu quả khoảng 10 ngày, lặp lại sau 7–10 ngày nếu thấy trứng/sâu.

Nhóm ruồi đục quả

Dấu hiệu

• Ruồi thường đục vải nhãn giai đoạn chín đến khi thu hoạch. Vết chích nhỏ trên vỏ, quả thối bên trong do dòi phát triển.

Cách phòng trừ:

• • Dùng bẫy pheromone hoặc giấm đường bắt ruồi.
  • Thuốc đặc trị:

• • • Protein thủy phân + Spinosad (bait spray): Trộn 10ml thuốc với 30ml protein thủy phân trong 1 lít nước, phun lên lá tán cây (không phun vào quả).
    • Phun nhử 2–3 ngày/lần vào sáng sớm.
      

Lưu ý khi phòng trừ sâu bệnh hại cho vải nhãn giai đoạn nuôi quả

• Kiểm tra vườn định kỳ: Quan sát kỹ bề mặt lá, hoa, quả để phát hiện sớm triệu chứng bệnh.
  
• Dùng đúng thuốc, đúng liều lượng: Không lạm dụng hóa chất; nên luân phiên hoạt chất để tránh kháng thuốc.
• Tuân thủ thời gian cách ly (PHI): Đảm bảo sản phẩm an toàn khi thu hoạch.
• Ưu tiên thuốc sinh học, thảo mộc: Giảm tồn dư độc hại, thân thiện với môi trường và sức khỏe người tiêu dùng.

Super lân canxi bo kẽm – Giải pháp chuyên biệt cho vải, nhãn giai đoạn ra hoa – tạo quả

Giai đoạn ra hoa, đậu quả là thời điểm quyết định đến năng suất và chất lượng của cây vải, nhãn. Cây cần được bổ sung dinh dưỡng đúng và đủ để chống rụng hoa, tăng đậu quả, nuôi trái lớn khỏe, đồng thời phòng ngừa hiện tượng nứt trái, thối trái hay quả méo mó.

Đây là dòng sản phẩm chuyên dùng cho cây ăn quả như vải, nhãn, được nghiên cứu và sản xuất dựa trên nhu cầu sinh lý thực tế của cây trong giai đoạn quan trọng này.

Bà con cần tư vấn chi tiết về sản phẩm cũng như kiến thức chăm sóc phòng trừ sâu bệnh hại cho vải nhãn. Mời bà con liên hệ HOTLINE: 087 633 8197. Kỹ sư nông nghiệp của Bio Việt Nam sẽ hỗ trợ bà con 24/07. 

Công dụng vượt trội

• Chống rụng hoa, quả non: Nhờ vào hàm lượng Bo và chất hữu cơ cao giúp tăng tính bám hoa, dưỡng noãn, giảm hiện tượng rụng sinh lý.
  
• Ngăn chặn nứt trái, thối trái: Canxi giúp vỏ quả cứng chắc, đàn hồi tốt, hạn chế nứt khi gặp điều kiện thời tiết bất lợi.
  
• Tăng tỷ lệ đậu trái: Sự kết hợp giữa Bo + Kẽm giúp cải thiện quá trình thụ phấn, tăng khả năng thụ tinh, kích thích tế bào phát triển ổn định.
  
• Nuôi trái lớn nhanh, đều: Đồng và Kẽm thúc đẩy trao đổi chất, giúp trái lớn nhanh, đồng đều và đạt kích thước tối ưu.
  
• Chống vẹo quả, đẹp mã: Canxi + Bo giúp hình thành cấu trúc quả chắc khỏe, thẳng dáng, da láng mịn, lên màu đẹp.
  

Thành phần chính

• Chất hữu cơ: Cải tạo đất, giúp rễ hấp thu dinh dưỡng hiệu quả.
  
• Bo (B), Đồng (Cu), Kẽm (Zn): Vi lượng thiết yếu hỗ trợ ra hoa, thụ phấn và hình thành quả.
  
• Canxi (Ca): Gia cố thành tế bào, hạn chế nứt trái và sâu bệnh tấn công.
  

Hướng dẫn sử dụng

• Liều lượng:
  
  • Pha 20–25ml/8 lít nước đối với sản phẩm dạng nước.
    
  • Nếu là dạng bột: dùng 20–30g/8 lít nước.
    
• Thời điểm phun:
  
  • Lần 1: Trước khi hoa nở rộ 7–10 ngày.
    
  • Lần 2: Khi đậu trái xong khoảng 10–15 ngày.
    
  • Có thể phun thêm lần 3 sau đó 15 ngày nếu cây nuôi trái kém hoặc gặp điều kiện thời tiết bất lợi.
    
• Cách phun: Phun ướt đều mặt lá, hoa, cuống quả vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh mưa sau phun 4–6 giờ.
  

Lưu ý khi sử dụng

• Không pha chung với thuốc trừ sâu có tính kiềm mạnh hoặc các sản phẩm chứa gốc lưu huỳnh, đồng.
  
• Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
  
• Nếu cây đang bị nấm bệnh, nên xử lý bệnh trước 2–3 ngày rồi mới bổ sung dưỡng chất.

Việc nhận biết và xử lý kịp thời sâu bệnh hại vải, nhãn là yếu tố then chốt giúp người trồng bảo vệ năng suất và chất lượng mùa vụ. Kết hợp biện pháp sinh học, hóa học hợp lý cùng chế độ dinh dưỡng đầy đủ — đặc biệt ở giai đoạn ra hoa và nuôi quả — sẽ giúp cây khỏe mạnh, đậu quả nhiều, trái lớn, mã đẹp. Để đạt hiệu quả bền vững, bà con nên thường xuyên kiểm tra vườn, tuân thủ đúng liều lượng thuốc bảo vệ thực vật và ưu tiên các giải pháp thân thiện với môi trường. Khi quản lý tốt sâu bệnh và dinh dưỡng, cây vải, nhãn không chỉ phát triển ổn định mà còn cho trái ngon, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.