Trong quá trình canh tác, bệnh cháy bìa lá ở lúa là một trong những dịch hại phổ biến và nguy hiểm, gây ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng hạt lúa. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng cũng như các biện pháp phòng trừ bệnh cháy bìa lá ở lúa là vô cùng cần thiết để nhà nông chủ động ứng phó, bảo vệ mùa màng hiệu quả. Mời bà con cùng kỹ sư nông nghiệp của Bio Việt Nam tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Bệnh cháy bìa lá lúa là gì? Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh cháy bìa lá lúa, còn gọi là cháy lá vi khuẩn, do vi khuẩn Xanthomonas oryzae pv. oryzicola gây ra. Đây là loại bệnh về lúa thường xuất hiện vào giai đoạn lúa đẻ nhánh đến trổ bông, đặc biệt phổ biến trong điều kiện ẩm độ cao, mưa nhiều, hoặc khi ruộng lúa bón thừa đạm, thoát nước kém.
XEM THÊM:
Các nguyên nhân chính gây nên bệnh gồm:
- Thời tiết ẩm ướt, mưa kéo dài, gió mạnh tạo điều kiện vi khuẩn lây lan nhanh.
- Canh tác dày, bón phân không cân đối, nhất là bón thừa đạm, khiến cây yếu và dễ bị nhiễm bệnh.
- Sử dụng giống lúa nhiễm bệnh, không có khả năng kháng bệnh tốt.
- Vệ sinh đồng ruộng kém, tàn dư cây bệnh còn tồn tại từ vụ trước.
- Dụng cụ canh tác không được khử trùng, vô tình lây lan mầm bệnh giữa các ruộng.
Triệu chứng của bệnh cháy bìa lá ở lúa
Bệnh cháy bìa lá lúa rất dễ nhận biết. Khi bà con đi thăm đồng, thấy những biểu hiện dưới đây thì chắc chắn là lúa đã và đang bị cháy bìa lá rồi.
- Ban đầu, mép lá chuyển sang màu vàng nhạt, sau đó lan rộng ra phần giữa lá, tạo thành các vệt cháy màu vàng hoặc nâu sẫm.
- Lá lúa khô dần từ ngoài vào trong, đặc biệt ở phần ngọn lá, có thể nhìn thấy rõ sự khô cháy ở bìa lá.
- Khi trời mưa, vết bệnh lan rộng nhanh, gây cháy toàn bộ phiến lá, khiến lúa quang hợp kém, phát triển chậm.
- Bệnh nặng làm lá khô quắt, xoắn lại, dễ nhầm lẫn với bệnh đạo ôn nhưng khác biệt ở chỗ vết cháy bìa rõ ràng và thường xuất phát từ mép lá.
Biện pháp phòng trừ bệnh cháy bìa lá lúa
Bệnh cháy bìa lá lúa diễn ra thường xuyên ở cả lúa vụ Đông Xuân, Hè Thu. Nếu không phòng trừ kịp thời sẽ ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất lúa. Dưới đây là các biện pháp canh tác, phòng trừ bệnh cháy bìa lá lúa hiệu quả.
Biện pháp canh tác
- Gieo sạ thưa, đúng mật độ: Giúp ruộng thông thoáng, hạn chế ẩm độ cao, tạo điều kiện bất lợi cho vi khuẩn gây bệnh phát triển.
- Bón phân cân đối, không lạm dụng đạm: Tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, phân vi sinh, hoặc các loại phân bón có bổ sung trung – vi lượng như Canxi, Magie, Kẽm… giúp cây lúa cứng cáp, tăng sức đề kháng.
- Làm đất kỹ, vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ sau mỗi vụ để tiêu diệt mầm bệnh còn tồn tại.
- Luân canh với cây trồng khác như đậu, ngô… để cắt đứt vòng đời vi khuẩn gây bệnh.
- Chọn giống lúa kháng bệnh, thích hợp với điều kiện khí hậu và đất đai địa phương.
Biện pháp hóa học
Khi bệnh phát sinh trên diện rộng, cần kết hợp với thuốc bảo vệ thực vật để phòng trừ hiệu quả:
- Dùng các loại thuốc đặc trị như: Starner 20WP, Kasumin 2SL, Xanthomix, hoặc Tropimezine theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
- Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát để tăng hiệu quả và giảm thất thoát.
- Luân phiên thuốc để tránh hiện tượng kháng thuốc của vi khuẩn.
- Kết hợp phun thuốc với phân bón lá có chứa đồng, kẽm, giúp tăng sức đề kháng cho cây.
Biện pháp phòng ngừa bệnh cháy bìa lá lúa
Phòng bệnh vẫn là biện pháp tối ưu để giảm chi phí và công sức của người trồng lúa. Dưới đây là một số cách phòng ngừa hiệu quả.
Lựa chọn giống
- Ưu tiên các giống lúa có khả năng kháng bệnh cao như: OM5451, OM6976, OM4900…
- Không sử dụng giống từ vụ trước đã bị nhiễm bệnh.
- Mua giống từ nhà cung cấp uy tín, có chứng nhận kiểm định chất lượng.
Luân canh và vệ sinh đồng ruộng
- Sau mỗi vụ lúa, nên luân canh với cây màu, đồng thời cày ải phơi đất, diệt mầm bệnh còn sót lại.
- Dọn sạch tàn dư thực vật, bùn bẩn, rơm rạ trước khi gieo sạ.
- Vệ sinh kênh mương, bờ ruộng để giữ cho đồng ruộng thông thoáng, khô ráo.
Quản lý nước và ánh sáng
- Không để ruộng lúa bị ngập úng lâu ngày.
- Thường xuyên kiểm tra hệ thống tưới tiêu, đảm bảo nước rút tốt sau mưa.
- Tạo độ thông thoáng cho ruộng lúa, tránh che phủ quá dày hoặc trồng xen canh gây thiếu ánh sáng.
Nâng cao dinh dưỡng với phân bón Bio
- Sử dụng các dòng sản phẩm phân bón sinh học như Bio siêu đẻ nhánh, Bio siêu rước đòng, Bio vô gạo thần tốc… giúp cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho cây lúa phát triển giai đoạn đẻ nhánh, rước đòng và vô gạo. Khi dinh dưỡng đầy đủ thì cây lúa sẽ sinh trưởng, phát triển tối ưu, hạn chế sâu bệnh và nâng cao năng suất.
- Bio Việt Nam cung cấp giải pháp phân bón hữu cơ, tăng sức đề kháng tự nhiên cho cây lúa, giảm phụ thuộc vào thuốc hóa học.
- Việc bổ sung vi sinh vật có lợi, đặc biệt là Bacillus spp., Trichoderma, giúp cải tạo đất, phân giải chất hữu cơ, ức chế mầm bệnh trong đất.
Bà con cần tư vấn chi tiết về các sản phẩm phân bón của Bio Việt Nam hay kỹ thuật chăm sóc, phòng – chữa bệnh cho lúa mời liên hệ Hotline: 087.633.8197.
Kỹ sư nông nghiệp của Bio Việt Nam sẽ tư vấn chi tiết 1:1 giúp bà con nhé!
Tổng kết
Bệnh cháy bìa lá lúa là mối đe dọa thường trực trong các vụ lúa ở Việt Nam. Tuy nhiên, nếu nắm vững kiến thức về nguyên nhân, triệu chứng và đặc biệt là các biện pháp canh tác và phòng ngừa đúng cách, bà con hoàn toàn có thể kiểm soát tốt bệnh, giữ vững năng suất và chất lượng lúa.
Ngoài việc áp dụng các kỹ thuật truyền thống, hãy kết hợp với sản phẩm phân bón hữu cơ, vi sinh từ Bio để nâng cao hiệu quả canh tác, phát triển nông nghiệp bền vững.
