Trong quá trình canh tác lúa, giai đoạn trổ bông là thời điểm quyết định năng suất và chất lượng hạt. Tuy nhiên, không ít bà con nông dân gặp phải tình trạng lúa trổ không đều, còn gọi là lúa trổ lẹt xẹt. Đây là hiện tượng khiến cây lúa trổ từng cụm, từng bông rải rác, gây khó khăn trong chăm sóc và thu hoạch. Vậy lúa trổ lẹt xẹt phải làm sao để khắc phục triệt để? Hãy cùng kỹ sư nông nghiệp của Bio Việt Nam phân tích nguyên nhân, biểu hiện và các giải pháp hiệu quả trong bài viết dưới đây.
Biểu hiện của lúa nghẹn đòng, trổ lẹt xẹt
Lúa trổ lẹt xẹt thường đi kèm với hiện tượng nghẹn đòng – tức là bông lúa không thể trồi lên khỏi bẹ lá hoặc trồi lên chậm, không đồng loạt. Một số biểu hiện dễ nhận thấy là:
- Ruộng lúa trổ rải rác, có đám đã trổ, đám chưa trổ, không đồng đều.
- Một số cây lúa bị “kẹt đòng”, đòng nằm trong bẹ lá, trổ không hết hoặc chỉ trổ một phần.
- Bông trổ muộn thường nhỏ, kém phát triển, tỷ lệ lép cao, ảnh hưởng đến năng suất.
- Lúa kéo dài thời gian trổ, làm rối lịch phun thuốc, chăm sóc và thu hoạch.
Tình trạng này không chỉ làm giảm năng suất mà còn khiến người nông dân tốn kém thêm chi phí, công lao động.
Lúa nghẹn đòng, trổ lẹt xẹt ảnh hưởng như thế nào?
Lúa trổ không đồng loạt không đơn thuần là một hiện tượng sinh lý, mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy trong toàn bộ mùa vụ của bà con.
- Ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất
Lúa trổ không đồng loạt dẫn đến tỷ lệ thụ phấn kém, nhiều bông lúa trổ muộn không đón được thời điểm thụ phấn tối ưu, khiến hạt lép tăng cao. Hơn nữa, những bông trổ muộn thường nhỏ, ít hạt, giảm trọng lượng và chất lượng hạt thóc.
- Kéo dài thời gian sinh trưởng, lúa chín muộn hơn
Khi lúa trổ kéo dài, bà con buộc phải theo dõi ruộng thường xuyên hơn, mất thêm công chăm sóc, và khó điều chỉnh lịch bón phân, phun thuốc, thu hoạch hợp lý. Điều này khiến lúa cũng chín chậm hơn, ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm sau khi thu hoạch.
- Tăng chi phí sản xuất, giảm hiệu quả kinh tế
Việc phun thuốc, bón phân phải chia nhiều lần do lúa trổ không đồng đều dẫn đến chi phí đầu vào tăng cao, ảnh hưởng đến lợi nhuận của cả vụ mùa.
Nguyên nhân khiến lúa trổ lẹt xẹt
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng lúa trổ không đồng loạt. Việc hiểu đúng nguyên nhân sẽ giúp bà con có biện pháp khắc phục chính xác và kịp thời.
- Lóng lúa bị cản trở
Lóng là phần thân giúp đòng trồi lên khỏi bẹ. Khi cây thiếu dinh dưỡng, sinh trưởng kém hoặc gặp điều kiện bất lợi, lóng phát triển chậm khiến đòng không thể vươn lên đúng thời điểm.
- Thiếu nước và chất dinh dưỡng ở giai đoạn làm đòng
Đặc biệt là thiếu Kali, Bo, Kẽm – những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận chuyển dinh dưỡng, phát triển mô mềm giúp đòng trồi lên thuận lợi.
- Sử dụng giống kém chất lượng
Giống không đồng đều về thời gian sinh trưởng hoặc không phù hợp với thổ nhưỡng – thời vụ dễ dẫn đến hiện tượng trổ sớm – trổ muộn xen kẽ.
- Tác động của sâu bệnh, côn trùng
Sâu cuốn lá, rầy nâu, bệnh đạo ôn cổ bông, lem lép hạt,… làm ảnh hưởng đến khả năng hình thành và phát triển đòng, khiến đòng bị nghẹt hoặc trổ không hết.
- Điều kiện thời tiết bất lợi
Mưa kéo dài, lạnh đột ngột, hoặc nắng nóng bất thường đúng vào giai đoạn lúa làm đòng – trổ cũng là nguyên nhân khiến lúa nghẹt đòng, trổ lẹt xẹt.
Lúa trổ lẹt xẹt phải làm sao? Các giải pháp khắc phục hiệu quả
Khi đã hiểu rõ nguyên nhân khiến lúa trổ lẹt xẹt thì bà con sẽ có giải pháp hữu hiệu để hạn chế tình trạng này. Dưới đây là các giải pháp hữu hiệu giúp lúa trổ đồng đều, bông to.
Quản lý nước và dinh dưỡng đúng kỹ thuật
- Đảm bảo ruộng luôn đủ nước trong giai đoạn làm đòng – trổ, tránh khô hạn hoặc ngập úng.
- Bổ sung phân bón lúa với các chất: Kali, Bo, Zn đúng thời điểm, tránh bón đạm muộn khiến lúa xanh lá – yếu đòng.
- Có thể sử dụng phân bón lá sinh học chứa chất điều hòa sinh trưởng để hỗ trợ đòng phát triển nhanh, trổ đều.
XEM THÊM:
Phòng trừ sâu bệnh kịp thời
- Thường xuyên kiểm tra ruộng để phát hiện sâu cuốn lá, rầy nâu, bệnh đạo ôn và xử lý sớm.
- Ưu tiên luân phiên thuốc và sử dụng chế phẩm sinh học để giảm nguy cơ kháng thuốc.
- Đặc biệt quan tâm đến thời điểm trước – trong – sau trổ để bảo vệ hạt và cổ bông.
Lựa chọn giống lúa phù hợp
- Sử dụng giống có thời gian sinh trưởng đồng đều, khả năng chống chịu tốt với sâu bệnh và thời tiết khắc nghiệt.
- Chọn giống phù hợp với vùng đất, mùa vụ và khuyến cáo của địa phương.
Bio Siêu Rước Đòng – Giải pháp tối ưu cho lúa giai đoạn làm đòng – trổ
Bio Siêu Rước Đòng là dòng phân bón lá hữu cơ cao cấp, được nghiên cứu và sản xuất chuyên biệt cho lúa trong giai đoạn 35–55 ngày tuổi – giai đoạn chuẩn bị làm đòng và trổ bông. Sản phẩm cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết, giúp lúa phát triển đòng khỏe, trổ thoát nhanh, đồng loạt và tăng khả năng đậu hạt.
Thành phần dinh dưỡng có trong Bio Siêu Rước Đòng
- Đạm tổng số (Nts): 13% – Giúp thúc đẩy sinh trưởng mạnh, hỗ trợ hình thành lóng và đòng.
- Lân hữu hiệu (P₂O₅): 4% – Kích thích quá trình phân hóa mầm hoa, hỗ trợ ra đòng đều.
- Kali hữu hiệu (K₂O): 4% – Giúp đòng chắc khỏe, tăng tỷ lệ hạt chắc, giảm lép.
- Chất hữu cơ: 3,5% – Cải tạo đất, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng.
- Axit humic: 2% – Tăng cường trao đổi ion, giúp cây hấp thu dưỡng chất tốt hơn.
- Vi lượng thiết yếu: Đồng (Cu), Sắt (Fe), Kẽm (Zn), Bo (B), Molipden (Mo) – Tăng cường hoạt động enzyme, phát triển mô mềm giúp đòng trồi nhanh và đồng loạt.
Công dụng nổi bật của Bio Siêu Rước Đòng
Bà con sử dụng Bio Siêu rước đòng từ khi lúa bắt đầu làm đòng đến khi lúa trổ thoát đồng loạt vào giai đoạn vô gạo. Hiệu quả ngay sau khi phun từ 3-5 ngày.
- Kích thích đòng phát triển to, dài bông, tăng số hạt trên bông.
- Giúp cây lúa trổ thoát đồng loạt, hạn chế hiện tượng nghẹt đòng, trổ lẹt xẹt.
- Lá đòng xanh khỏe, dựng đứng – tăng hiệu suất quang hợp và đậu hạt.
- Đòng mập, cổ bông chắc – hạn chế lép hạt, gãy cổ bông, tăng chất lượng lúa thành phẩm.
- Rút ngắn thời gian trổ – chín, giúp thu hoạch đồng loạt, tiết kiệm chi phí.
Hướng dẫn sử dụng Bio siêu rước đòng hiệu quả
- Thời điểm sử dụng: Phun hoặc rải từ ngày 35–55 sau sạ/cấy, tùy theo giống lúa và vùng sinh thái.
- Liều lượng:
- Dạng rải gốc: 20–25 kg/ha/lần (nếu dạng hạt)
- Dạng phun lá: Pha 25–30 ml/bình 16L, phun 2 lần cách nhau 7–10 ngày
- Lưu ý: Nên tưới đủ ẩm cho ruộng trước và sau khi sử dụng để đạt hiệu quả tối đa. Có thể kết hợp với thuốc trừ sâu/bệnh nếu pH nước >6.
Bio Siêu Rước Đòng chính là “trợ thủ đắc lực” giúp bà con đón đòng đúng thời điểm – trổ đều – chắc hạt – trúng mùa, mang lại năng suất vượt trội và chất lượng lúa cao.
Bà con cần tư vấn chi tiết sản phẩm cũng như đặt mua hàng. Mời liên hệ HOTLINE: 087.633.8197.
Hiện tượng lúa trổ lẹt xẹt là vấn đề thường gặp nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và xử lý nếu bà con nắm vững kỹ thuật chăm sóc, quản lý dinh dưỡng – nước – sâu bệnh hợp lý. Đặc biệt, kết hợp sử dụng các chế phẩm hỗ trợ như Bio Siêu Rước Đòng sẽ giúp ruộng lúa trổ đều, chắc hạt, cho năng suất cao và hiệu quả kinh tế vượt trội. Hi vọng với những thông tin trên bà con có thể trả lời câu hỏi lúa trổ lẹt xẹt phải làm sao? Chúc bà con có vụ mùa bội thu.



