Trong canh tác khoai tây, giai đoạn nuôi củ được xem là thời kỳ vàng quyết định năng suất và chất lượng củ thu hoạch. Từ 30 – 40 ngày sau trồng đến khi thu hoạch, mọi biện pháp chăm sóc, dinh dưỡng, tưới tiêu, và phòng trừ sâu bệnh đều có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành tinh bột và độ to – chắc của củ. Vì vậy, hiểu và áp dụng đúng kỹ thuật chăm sóc khoai tây giai đoạn nuôi củ là chìa khóa giúp bà con đạt vụ mùa bội thu, củ đẹp mã, chất lượng thương phẩm cao.
Đặc điểm sinh trưởng của khoai tây giai đoạn nuôi củ
Sau khi trồng khoảng 25–30 ngày, cây khoai tây bắt đầu hình thành củ non tại phần thân ngầm. Từ 30–40 ngày trở đi, cây chuyển sang giai đoạn nuôi củ, tức là toàn bộ năng lượng, dinh dưỡng sẽ được vận chuyển từ lá – thân xuống củ.
Ở giai đoạn này:
- Lân (P₂O₅) giúp tăng cường phân hóa tế bào, thúc đẩy hình thành củ.
- Kali (K₂O) giúp vận chuyển dinh dưỡng, tăng hàm lượng tinh bột và độ chắc.
- Vi lượng Bo, Mg, Zn giúp củ đều, bóng đẹp, ít méo mó.
Nếu chăm sóc khoai tây không đúng kỹ thuật (bón lệch đạm, thiếu nước, đất bí, sâu bệnh nhiều), cây sẽ sinh trưởng kém, củ nhỏ, rỗng ruột hoặc thối. Do đó, bà con cần đặc biệt chú trọng cân đối dinh dưỡng – nước tưới – phòng bệnh trong giai đoạn này.
Kỹ thuật chăm sóc khoai tây giai đoạn nuôi củ
Bà con muốn khoai tây xuống củ nhanh, to củ, chắc củ, hạn chế nứt – thối. Bà con cần chăm sóc khoai tây đúng kỹ thuật.
Bón phân cân đối và đúng thời điểm
Dinh dưỡng là yếu tố then chốt giúp củ phát triển nhanh, chắc và nhiều tinh bột. Trong giai đoạn nuôi củ, cây không cần quá nhiều đạm mà cần tăng cường Kali và Lân để củ phát triển mạnh mẽ.
Công thức khuyến nghị trên 1000 m²:
- Kali (K₂O): 20 – 30 kg
- Lân (P₂O₅): 20 – 40 kg
- Đạm (N): 10 – 15 kg (chỉ bón bổ sung nếu cây yếu hoặc lá vàng nhạt)
Cách bón:
- Hòa phân với nước tưới hoặc rải đều quanh gốc, sau đó lấp nhẹ đất để giữ ẩm.
- Thực hiện 2 lần bón thúc chính:
- Lần 1: khi củ bắt đầu hình thành (30–35 ngày sau trồng).
- Lần 2: sau 10–15 ngày tiếp theo, khi củ đang to nhanh.
- Bón vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, tránh trời mưa hoặc nắng gắt.
Mẹo nhỏ: Sau khi bón, bà con nên tưới nhẹ để hòa tan phân, giúp rễ hấp thu nhanh, tránh sốc phân hoặc cháy rễ.
Bổ sung phân bón lá – Bio Siêu To Củ
Song song với phân gốc, việc phun phân bón lá giúp cây hấp thu dinh dưỡng nhanh qua lá, nhất là trong điều kiện đất lạnh hoặc đất có độ pH thấp.
Bio Siêu To Củ – Giải pháp giúp củ phát triển nhanh, chắc, đều
Sản phẩm Bio Siêu To Củ được nghiên cứu chuyên biệt cho cây lấy củ như khoai tây, cà rốt, hành, tỏi.
Thành phần nổi bật:
- Kali Sunfat (K₂SO₄): Tăng cường vận chuyển chất dinh dưỡng từ lá xuống củ.
- Axit amin tự nhiên: Giúp cây hấp thu nhanh, kích thích tế bào củ phát triển.
- Vi lượng (Bo, Zn, Mg, Mn): Giúp củ đồng đều, vỏ bóng đẹp, ít nứt.
- Chất điều hòa sinh trưởng tự nhiên: Tăng tốc độ tích lũy tinh bột, giúp củ chắc ruột, nặng ký.
Cách sử dụng:
- Liều lượng: 1kg sản phẩm pha với 400 – 500 lít nước, phun đều lên 2 mặt lá.
- Lịch phun: Định kỳ 7–10 ngày/lần, từ khi bắt đầu hình thành củ đến khi củ đạt kích thước tối đa.
- Ngưng phun trước thu hoạch 7–10 ngày để đảm bảo an toàn và chất lượng củ.
Hiệu quả thực tế:
- Tăng năng suất trung bình 15–25% so với ruộng đối chứng.
- Củ to đều, vỏ sáng, giảm nứt thối.
- Cây khỏe, rễ mạnh, ít bệnh thối củ.
Quản lý nước tưới hợp lý
Nước đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong giai đoạn nuôi củ. Thiếu nước sẽ khiến củ nhỏ, rỗng ruột; ngược lại, quá nhiều nước làm đất sũng, gây thối củ.
Nguyên tắc tưới nước:
- Duy trì độ ẩm đất 70–80%, tránh khô hạn kéo dài.
- Mỗi lần tưới nên tưới rãnh hoặc phun mưa nhẹ, không tưới dội trực tiếp lên lá.
- Dừng tưới 5–7 ngày trước khi thu hoạch để hạn chế nứt vỏ và giúp củ chắc hơn.
- Nếu có mưa lớn, cần thoát nước nhanh, tránh để đọng lâu trong ruộng.
Làm đất, vun gốc và che củ
Đất tơi xốp giúp rễ và củ phát triển dễ dàng, hấp thu dinh dưỡng tốt hơn. Khi củ bắt đầu to (40–50 ngày sau trồng), bà con nên:
- Vun gốc nhẹ nhàng để che phủ củ, tránh ánh nắng chiếu trực tiếp gây xanh vỏ củ (có độc tố solanin).
- Xới đất quanh gốc giúp tăng oxy cho rễ, giảm nguy cơ úng, nghẹt.
- Phủ rơm rạ hoặc màng phủ nông nghiệp giúp giữ ẩm, hạn chế cỏ dại và giữ nhiệt ổn định.
Mẹo nhỏ: Sau mỗi lần tưới hoặc mưa lớn, nên kiểm tra lại phần đất quanh củ – nếu bị lộ, cần vun lại ngay để bảo vệ củ khỏi ánh sáng.
Phòng trừ sâu bệnh hại trong giai đoạn nuôi củ
Giai đoạn nuôi củ, cây khoai tây thường gặp nhiều loại sâu bệnh ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng củ. Phòng bệnh sớm và đúng cách giúp bà con tiết kiệm chi phí, đảm bảo cây khỏe và củ đạt chuẩn thương phẩm.
Các loại sâu bệnh thường gặp ở khoai tây:
- Bệnh sương mai (Phytophthora infestans): gây cháy lá, thối thân và thối củ.
- Bệnh héo rũ vi khuẩn: cây héo rũ nhanh, củ thối đen trong đất.
- Bệnh thối nhũn: do nấm và vi khuẩn gây ra, thường phát sinh khi đất úng nước.
- Sâu khoang, sâu ăn lá: cắn phá lá, làm giảm khả năng quang hợp.
Rệp và bọ trĩ: hút nhựa lá non, làm xoăn và khô lá.
Khuyến nghị sử dụng thuốc bảo vệ thực vật:
Khi phát hiện dấu hiệu sâu bệnh, bà con có thể phun các loại thuốc có hoạt chất an toàn, hiệu quả cao, như:
| Nhóm bệnh/sâu hại | Hoạt chất khuyến nghị | Gợi ý sản phẩm thương mại |
| Bệnh sương mai, thối củ | Mancozeb, Metalaxyl, Cymoxanil | Ridomil Gold, Curzate M8 |
| Bệnh héo rũ vi khuẩn | Streptomycin sulfate, Oxytetracycline, Kasugamycin | Kasuran, Starner, Actigard |
| Sâu khoang, sâu ăn lá | Emamectin benzoate, Spinosad, Indoxacarb | Proclaim 1.9EC, Success 48SC |
| Rệp, bọ trĩ | Imidacloprid, Abamectin, Thiamethoxam | Confidor, Abatox, Actara |
Lưu ý:
- Ưu tiên dùng thuốc sinh học hoặc thảo mộc chiết xuất tự nhiên để đảm bảo an toàn cho đất và người sử dụng.
- Phun đúng liều lượng, đúng thời điểm, ngừng phun ít nhất 10–14 ngày trước thu hoạch.
- Luân phiên hoạt chất để tránh hiện tượng kháng thuốc.
Lưu ý quan trọng khi chăm sóc khoai tây giai đoạn nuôi củ
Giai đoạn này tuy không dài nhưng là “thời điểm quyết định” vụ mùa. Để đạt hiệu quả cao nhất, bà con cần ghi nhớ:
- Không bón thừa đạm, tránh cây phát triển lá mà ít củ.
- Giữ ẩm đều, tránh khô – úng đột ngột.
- Phun Bio Siêu To Củ định kỳ, giúp củ to nhanh, đều và chắc ruột.
- Kiểm tra ruộng thường xuyên, phát hiện sớm dấu hiệu sâu bệnh.
- Ngừng phun và tưới trước thu hoạch 7 ngày, giúp củ bảo quản tốt, tránh thối rữa.
Hiệu quả khi kết hợp Bio Siêu To Củ trong giai đoạn nuôi củ
Khi được áp dụng đồng bộ trong quy trình chăm sóc, Bio Siêu To Củ giúp bà con thấy rõ sự khác biệt chỉ sau 7–10 ngày phun:
- Củ phát triển đồng đều, to nhanh, chắc ruột.
- Lá xanh bền, rễ khỏe, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng.
- Tăng năng suất 15–25%, giảm tỉ lệ củ méo, nứt, rỗng ruột.
- Cải thiện chất lượng tinh bột, giúp khoai tây ngon, ngọt và dễ tiêu thụ.
Nhiều hộ trồng khoai tây ở Đà Lạt, Bắc Giang, Sơn La đã áp dụng sản phẩm này và ghi nhận hiệu quả vượt trội cả về năng suất lẫn chất lượng thương phẩm.
Chăm sóc khoai tây giai đoạn nuôi củ là bước quan trọng quyết định thành bại của vụ mùa. Để cây phát triển khỏe, củ to đều, bà con cần: cân đối lân – kali và hạn chế đạm. Đồng thời quản lý nước – đất hợp lý. Kết hợp với phân bón cho khoai tây có đủ dinh dưỡng để xuống củ nhanh chóng. Chúc bà con có 1 vụ khoai tây bội thu.


