Cây cà phê là cây công nghiệp chủ lực của nhiều vùng như Tây Nguyên, Sơn La, Đắk Nông… Tuy nhiên, cây cà phê lại dễ bị tấn công bởi nhiều loại sâu bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng. Việc nhận diện đúng bệnh trên cây cà phê và có giải pháp phòng trị kịp thời là yếu tố quyết định sự thành công của vụ mùa.
Tổng hợp các loại bệnh trên cây cà phê
Tương tự như các loại sâu bệnh khác ở cây trồng, bệnh trên cây cà phê chủ yếu là: bệnh gỉ sắt, bệnh nấm hồng, bệnh thối rễ tơ…Mỗi loại bệnh sẽ có dấu hiệu và cách điều trị khác nhau.
Bệnh gỉ sắt
- Nguyên nhân: Do nấm Hemileia vastatrix gây ra, lây lan nhanh trong điều kiện thời tiết ẩm ướt.
- Biểu hiện: Xuất hiện các đốm màu vàng cam ở mặt dưới lá, sau đó chuyển sang màu nâu gỉ. Lá bị rụng sớm, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp.
- Cách phòng trừ:
- Tỉa cành, tạo độ thông thoáng cho vườn cây.
- Sử dụng thuốc trừ nấm chứa hoạt chất Hexaconazole, Mancozeb hoặc Propiconazole.
- Bón phân cân đối, tăng cường phân hữu cơ và vi sinh để nâng cao sức đề kháng cho cây.
Bệnh nấm hồng
- Nguyên nhân: Do nấm Corticium salmonicolor phát triển mạnh vào mùa mưa.
- Biểu hiện: Trên cành xuất hiện lớp nấm màu hồng, sau đó vết bệnh lan rộng làm cành khô và chết.
- Cách phòng trừ:
- Cắt bỏ và tiêu hủy cành bị bệnh.
- Phun thuốc trừ nấm có hoạt chất Validamycin hoặc Carbenzadim.
Không để cây quá rậm rạp, thường xuyên vệ sinh vườn.
XEM THÊM:
Bệnh thối rễ tơ
- Nguyên nhân: Gây ra bởi nấm Rhizoctonia solani trong điều kiện đất ẩm ướt, thoát nước kém.
- Biểu hiện: Rễ chuyển màu nâu, bị mục nát, cây còi cọc, lá vàng rụng.
- Cách phòng trừ:
- Xử lý đất bằng Trichoderma để diệt nấm hại.
- Sử dụng thuốc có hoạt chất Metalaxyl hoặc Fosetyl-Al.
- Trồng trên đất cao, thoát nước tốt, không để úng nước.
Bệnh khô cành lá
- Nguyên nhân: Do nấm Colletotrichum hoặc Fusarium gây ra trong mùa nắng nóng hoặc thiếu nước.
- Biểu hiện: Lá, cành khô dần từ đầu vào gốc, lá rụng hàng loạt.
- Cách phòng trừ:
- Cung cấp nước đủ cho cây vào mùa khô.
- Cắt tỉa cành lá bị bệnh.
- Phun thuốc có hoạt chất Chlorothalonil hoặc Difenoconazole.
Bệnh lở cổ rễ
- Nguyên nhân: Do nấm Sclerotium rolfsii gây ra, thường tấn công cây non hoặc đất có độ ẩm cao.
- Biểu hiện: Gốc thân gần mặt đất bị thối, có mùi hôi, cây héo nhanh.
- Cách phòng trừ:
- Dùng vôi bột khử trùng đất trước khi trồng.
- Rắc Trichoderma quanh gốc để ức chế nấm gây hại.
- Sử dụng thuốc có hoạt chất Captan hoặc Thiophanate-methyl.
Bệnh nứt thân
- Nguyên nhân: Do chênh lệch nhiệt độ quá lớn, đặc biệt là mùa khô nắng nóng.
- Biểu hiện: Thân cây nứt dọc theo chiều cao, có thể chảy nhựa.
- Cách phòng trừ:
- Sơn gốc cây bằng vôi hoặc sơn chuyên dụng để giảm nhiệt độ hấp thụ.
- Tăng cường tưới nước, đặc biệt vào mùa khô.
- Bón phân hữu cơ hoai mục giúp cây giữ nước và phát triển đều.
Bệnh vàng lá
- Nguyên nhân: Do thiếu dinh dưỡng (đặc biệt là N, Mg, K), nhiễm tuyến trùng hoặc thối rễ.
- Biểu hiện: Lá chuyển vàng từ mép vào giữa, cây phát triển chậm, lá rụng nhiều.
- Cách phòng trừ:
- Bổ sung phân NPK cân đối, đặc biệt là Kali và Magie.
- Bón thêm chế phẩm sinh học chứa vi sinh vật có lợi.
- Xử lý tuyến trùng bằng thuốc chuyên dụng như Ethoprophos hoặc Fosthiazate.
Với dòng thuốc trừ sâu hiện nay trên thị trường có rất nhiều. Bà con vùng Tây Nguyên, Sơn La có thể dùng sản phẩm Bio siêu sâu để trị các bệnh về sâu cho cây cà phê.
Giải pháp hữu hiệu trị các loại bệnh trên cây cà phê
Ngoài việc điều trị bệnh trên cây cà phê thì bà con cũng cần chủ động nâng cao sức đề kháng cho cây cà phê ít sâu bệnh.
Chủ động phòng bệnh hơn chữa bệnh
- Vệ sinh vườn thường xuyên, cắt tỉa cành lá để tạo sự thông thoáng.
- Luân canh với cây trồng khác để hạn chế sự phát sinh mầm bệnh.
- Không sử dụng giống cây trồng kém chất lượng hoặc không rõ nguồn gốc.
Sử dụng phân bón cân đối và hợp lý
- Phân hữu cơ: Cải tạo đất, tăng khả năng giữ ẩm và tăng vi sinh vật có lợi.
- Phân NPK: Cần bón đủ lượng, đúng thời điểm.
- Kết hợp phân trung vi lượng như Bo, Mg, Zn, Ca để cây hấp thụ dinh dưỡng đầy đủ và tăng sức đề kháng.
Bà con vùng Tây Nguyên, Sơn La chuyên trồng cà phê hiện nay đang chuyên dùng các dòng phân bón lá và bón gốc cho cây cà phê tăng cao năng suất, chất lượng. Đó là: Super lân canxi bo kẽm chuyên dùng cho cà phê và NPK 10-5-10 TE.
Bà con cần biết chi tiết về sản phẩm cũng như kĩ thuật chăm cây cà phê. Bà con liên hệ ngay HOTLINE của Bio Việt Nam: 087 633 8197
Áp dụng chế phẩm sinh học và nấm đối kháng
- Dùng Trichoderma để phòng và trị bệnh về rễ.
- Kết hợp Axit humic, axit fulvic để tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng và phục hồi cây sau bệnh.
Tưới tiêu hợp lý, tránh úng nước
- Cà phê rất dễ bị bệnh nếu đất úng nước.
- Cần thiết kế hệ thống thoát nước tốt, tránh để nước đọng trong mùa mưa.
- Tưới đúng thời điểm, đúng lượng trong mùa khô để cây không bị khô hạn và mất sức.
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách
- Không nên lạm dụng thuốc hóa học.
- Chọn thuốc có hoạt chất rõ ràng, phù hợp với từng loại bệnh.
- Luân phiên thuốc để tránh hiện tượng kháng thuốc.
Kết luận
Trị các loại bệnh trên cây cà phê hữu hiệu đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ thuật chăm sóc đúng cách, sử dụng phân bón và thuốc hợp lý, cùng với việc quan sát thường xuyên để phát hiện bệnh sớm. Việc chủ động trong phòng bệnh không chỉ giúp bảo vệ năng suất mà còn tiết kiệm chi phí và công sức cho bà con nông dân.
![[PHÒNG & TRỊ] Sâu bệnh trên sầu riêng hiệu quả](https://biovietnam.com.vn/wp-content/uploads/2025/04/PHONG-TRI-sau-benh-tren-cay-sau-rieng-600x600.jpg)
